Op de omslag van Asterdorp staan kinderen die spelen in de zandbak. Hun begeleidster is een jonge vrouw in een wit schort. ‘Dat is mijn moeder’ schrijft een verraste Rita Verbruggen uit Delft mij.
Femmy Korting, zo heette haar moeder. Als jong katholiek meisje, wonende in de 1e Helmerstraat, was ze rond 1932 actief in het kinderwerk op Asterdorp. Zoveel is zeker, dat had ze haar dochter vroeger zelf verteld. Lees verder Femmy Korting
Meneer en mevrouw Broos moesten april 1937 hun woonschip verlaten. Waarom weet ik niet, vermoedelijk omdat het een wrak was. In ieder geval waren ze als woonschipbewoners per definitie asociaal in de ogen van de Woningdienst. Om die reden wilde de gemeente het gezin Broos met zes kinderen huisvesten op de Blauwe Distelweg 40 (zo heette Asterdorp toen: complex Blauwe Distelweg. In hoofdstuk 7, ‘Het verlies van De Miranda’, staat het verhaal van deze naamswijziging). Voor die verhuizing was de goedkeuring van het ministerie nodig, het betrof immers een sociale huurwoning waar subsidie mee gemoeid was. Hoe zag zo’n goedkeuringstraject er uit? We volgen het dossier Broos, eentje van een hele grote stapel. Lees verder De vertrokken familie Broos mag komen
IJsjes. Net als nu was ijs maken en verkopen in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw een populaire handel in Amsterdam. Ook onder Asterdorpers. Op nummer 63 streek in december 1928 het gezin van ijsventer Hartog Blitz neer.
Hij was uit zijn huis in een middenklassebuurt gezet vanwege huurschuld en misbruik van de woning. De controlerend ambtenaar van de Woningdienst had het zelf gezien: hij maakte thuis ijs en verkocht dat vanuit het raam. Dat was natuurlijk streng verboden. Lees verder IJsventer Blitz
‘Wij denken dat de besproken persoon Bram Viskoper onze opa is. We komen bij een stuk familiegeschiedenis die ons onbekend is.’
De e-mail met het adres en de route naar de buitenwijk van Houten liggen uitgeprint naast me in de auto. Daaronder de brief van Bram Viskoper uit 1932, de o zo deftige brief waarmee het boek begint, verder het gezinsrapport van zijn broer Moos en de gezins- en persoonskaarten van Bram en Moos, hun vrouwen en hun twintig kinderen plus aanhang.
In Houten heten Lex Ootjers (links op de foto) en René Viskoper mij welkom. De laptop gaat open, een fotoboek wordt uitgestald en de documenten worden bestudeerd. Voor de beide kleinkinderen van Bram Viskoper gaat er weer een luikje uit een ver verleden open. Hun grootvader was arm, dat wisten ze, maar verder moeten ze het met flarden informatie doen en een enkele foto. Lees verder Onze opa
De brief van De Lelie aan de gemeenteraad was tiptop in orde. Eigen beeldmerk, ondertekend door voorzitter en secretaris, en voorzien van een heuse Memorie van Toelichting (zie de fragmenten hieronder). Het taalgebruik is zo vormelijk dat je er een puntje aan kunt zuigen. Je vraagt je af waar ze het vandaan haalden, die Piet van Kasteel en Jonas Groenteman. De Communistische Partij? Ik denk het ja, maar alle raadsadressen uit die tijd zien er zo verzorgd uit. Het zal toch niet dat alleen organisaties die aan de CPH gelieerd waren raadsadressen verzonden? Ook die mogelijkheid moeten we niet uitsluiten.
H. van Buuren, een hoge ambtenaar bij Financiën op de secretarie, klaagde in februari 1929 bij de administrateur van zijn afdeling over Keppler. Van Buuren had ontdekt dat Keppler – zónder toestemming van Financiën – de gemeente had gemachtigd om maandelijks ƒ 14,- over te maken naar de firma Goldschmeding. Tegenwoordig heet de secretarie de bestuursdienst, de administrateur de directeur en een afdeling een resultaatverantwoordelijke eenheid. Toch is er weinig veranderd: het hoofd Financiën was en is een machtig persoon.
De wethouder Financiën stuurde de klacht van Van Buuren door naar de Wethouder Volkshuisvesting (op dat moment Boissevain) die aan de directeur van de Woningdienst vroeg hoe dat zat. Op 6 maart 1929 legde Keppler het uit: ‘De posten, waarop de heer van Buuren aanmerking maakt, hebben betrekking op den aankoop van een piano ten behoeve van Lees verder ‘Beneden de waardigheid’
Zo zag de huurovereenkomst van een gemeentewoning er uit in 1939. Niet alleen op Asterdorp werd strak de hand gehouden aan de regels, voor alle gemeentewoningen gold een verbod op Lees verder ‘Het houden van dieren, uitgezonderd een kat, is verboden’
Een plattegrond uit 1930 met naoorlogse aantekeningen over de afwatering. Komt nu van pas omdat je hier goed de huisnummers kunt zien. Een kopie van die kaart heb ik gebruikt om in beeld te brengen wie waar woonde en wat daar gebeurde. Onderstaand gepriegel is dus een poging tot overzicht. De zoveelste uit een hele reeks waar ik u verder niet mee zal vermoeien.
Het gezin Kooistra woonde van januari 1930 tot juni 1931 op Asterdorp 32. Het complete gezinsrapport staat hierboven. Kleine leeswijzer: bij ‘Inlichtingen Instellingen’ staat de afkorting M.S. voor Maatschappelijke Steun, later Sociale Dienst geheten. Excuses voor het gekras met blauw en zwart, dat zijn aantekeningen van mij.
Dit briefje schreef Arie Keppler in de zomer van 1930 aan Floor Wibaut. ‘Men heeft ook wel eens wat warmte nodig,’ verzuchtte hij. Hij vreesde voor een mislukt jubileum, verpoedeld dus. Lees meer hierover in hoofdstuk 4, De eerste jaren: roem, ruzie en regels.